W jaki sposób banki naliczają raty kredytu indywidualnego?

Rata to nieodłączne pojęcie idące w parze z terminem „kredyt“. Jednak nie każdy z konsumentów lub potencjalnych kredytobiorców zdaje sobie sprawę, czym tak naprawdę jest owa rata, w jaki sposób się ją nalicza i że nie stanowi ona całkowitego kosztu, jaki przyjdzie mu zapłacić za kredyt.

Zgodnie z definicją, kredyt polega na rozłożeniu płatności za zobowiązania na mniejsze kwoty, które konsumentowi łatwiej będzie wygospodarować i wydłużeniu okresu jej spłaty. Istnieją jednak różne formy rat, które bank może nam zaoferować, a każda z nich inaczej wpływa na całkowity koszt kredytu.

Pierwszym rodzajem rat, z którym możemy się spotkać są tak zwane raty annuitetowe, czyli raty kapitałowo-odsetkowe. Co do zasady, spłacamy taką samą kwotę każdego miesiąca. Na raty tego typu składają się odsetki naliczone od całkowitej pożyczonej wartości oraz kapitał, na bazie którego zostały one wyliczone. Następnie suma ta dzielona jest przez liczbę okresów rozliczeniowych (liczbę rat), aby określić wysokość jednorazowej spłaty. Tego typu konstrukcja rat pozwala kredytobiorcy na proste i dokładne zaplanowanie terminów i harmonogramów spłat.

Zobowiązanie może także zostać rozłożone na raty malejące. Są one, co prawda stosunkowo wysokie w początkowym okresie spłacania, jednak ich wartość maleje stopniowo wraz z kolejną spłatą. Takie rozłożenie płatności jest konsekwencją innego sposobu naliczania odsetek. Najpierw dzieli się cały pożyczony kapitał na części, adekwatnie do ilości okresów rozliczeniowych, następnie do każdej z nich osobno dolicza się odsetki od malejącej z czasem, części kapitału pozostałej do spłaty. Sprowadza się to do tego, że całkowita suma odsetek jest niższa niż w przypadku rat kapitałowo-odsetkowych.

Czasami kredytodawca posiada w swojej ofercie możliwość rozłożenia kredytu na tzw. raty balonowe. Polega ona na tym, że na początku konsument spłaca jedynie same odsetki, później natomiast części pożyczonego kapitału. Istnieje także zmodyfikowana forma tego systemu ratalnego. Jako ostatniej raty nie spłacamy całości kredytu, ale jego znaczną część. Pozostałą kwotę spłaca się przez cały okres kredytowania w formie rat annuitetowych.

Pamiętajmy jednak, że wysokości rat nie wyznaczają rzeczywistego kosztu kredytu. Każdy kredyt jest bowiem obciążony również prowizją i dodatkowymi kosztami (np. ubezpieczeń).